کتاب نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران (جلد اول)، به بررسی روشنفکری دینی در ایران در دوران مشروطه، پهلوی و پس از جمهوری اسلامی پرداخته است. به نظر زرشناس، احمد کسروی در ابتدا نماینده گرایش دینی روشنفکران ناسیونال لیبرال بود که بعدها تدریجاً به کفرگویی متمایل شد. در پایان کتاب، نویسنده به تبیین نظرات دو روشنفکر دینی پس از انقلاب، یعنی سروش و شایگان پرداخته است.
روشنفکری عبارت از جهان نگری و اندیشهای است که تبلور روح اومانیستی و سکولاریستی مدرنیته در دوران تثبیت آن (دوران موسوم به عصر روشنگری) میباشد.... این دوران حدودا از اواخر قرن هفدهم آغاز گردیده و تا پایان قرن هجدهم امتداد داشته است؛ به گونهای که مورخان در بیان تقسیمبندی ادوار عصر جدید در غرب، سراسر قرن هجدهم و دهههای پایان قرن هفدهم را به این نام میخوانند.