کتاب نظام علمی - آموزشی «پرورش مآل» pdf

معرفی کتاب نظام علمی- آموزشی پرورش‌ مآل

کتاب «نظام علمی- آموزشی پرورش مآل»، به قلم آیت‌الله علی‌اکبر رشاد موسس و رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است که با هدف تحول بنیادین حوزه بر اساس نظریه آموزش «پرورش مآل» به چاپ رسیده است. از نظر آیت‌الله رشاد، هر تدبیر و تحرکی برای تحول حوزه جز در چهارچوب این نظام، به زوال هویت و اصالت حوزه منتهی خواهد شد.

نظام علمی ـ آموزشی پرورش مآل، دستگاه تعلیماتی ـ تربیتی‌ای است فطرت‌بنیاد، استعداد‌محور، جامع‌نگر و جامعه‌گرا، که بر پروردن استعدادهای فطری گونه‌گون متربیان، با نقش‌آفرینی فعال خود آنان تمرکز دارد. برایند این نظام به فعلیت درآمدن قوا و قابلیت‌های ذاتی افراد تحت تربیت، شکل‌گیری ملکات پایدار علمی و عملی در وجود آنان و فراهم آمدن توانایی‌های معنوی، معرفتی و مهارتی لازم، معطوف به نیازهای جامعه‌ی اسلامی است. راهبرد و رویکرد اصلی این نظام، بر منصّه‌ی ظهور نشاندن استعدادهای خدادادی انسان‌ها، در زمینه‌های گوناگون معرفتی_مهارتی (نظری و عملی) است. چنین امری از رهگذر کاربست روش‌های مناسب برای کشف و استکمال استعدادها، با توجه به «مشترکات ذاتی» متربیان با هم و رعایت «تفاوت‌های عرضی» آحاد تحت تعلیم، ممکن می‌گردد. به نظر صاحب این نظریه، از نظر آیات قرآنی و احادیث رسیده از حضرات معصومین علیهم‌السلام، دستگاه علمی_آموزشی «برین» و «اسلامی» نیز، چنین نظامی است.

کتاب «نظام علمی- آموزشی پرورش مآل»، از چهار بخش تشکیل شده است؛  در بخش اول، فهرستی از فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی حوزه و دین‌پژوهی و تبیین دین در عصر حاضر ارائه شده است. بخش دوم کتاب تبیین سه رویکرد موجود (متجمد سنتی‌اندیش، متجدد نوگرا، و  مجدد نواندیش) را در زمینه‌ی مقابله با تهدیدها و مواجهه با فرصت‌ها، خاصه مسئله‌ی مهم تحول حوزه بر عهده گرفته است. بخش سوم اثر به تبیین اجمالی نظریه‌ی (آموزش پرورش مآل) که مبنای نظام علمی پیشنهادی نویسنده است، می‌پردازد.
بخش چهارم ـ که بخش اصلی و محوری اثر را تشکیل می‌دهد، ضمن تبیین بایستگی و بایسته‌های تأمین نصاب مطلوب در زمینه‌ی ارکان سه‌گانه‌ی نهاد حوزه، ابعاد چهارگانه‌ی معرفتی، معنوی، مهارتی و هویتی و عرصه‌های دهگانه‌ی ذیل آنها را مشخص کرده و نصاب‎های لازم‌التحصیل را برای تربیت طلبه‌ی طراز بیان داشته است.
در فصل پنجم از بخش چهارم کتاب، طی یک مطالعه‌ی تحلیل راجع به تاریخ معماری مدارس علمیه، گونه‌شناسی بنای مدارس، مطابق الگوهای اجرا شده و تطورات آن در طول تاریخ، ضمن شرح عناصر معماری سنتی حوزه، مختصات و رمز و رازهای نهفته در ارکان معماری حوزه بیان شده، و بر اساس ظرائف و طرائف تعبیه شده در فضا و کالبد مدارس، نشان داده  شده که رکن سخت‌افزاری حوزوی قدیم نقش بی‌بدیلی را در تأمین اهداف و رسالت حوزه‌ها ایفا می‌کرده است.

گزیده کتاب نظام علمی- آموزشی پرورش‌ مآل

آسیب‌های مربوط به رکن کنشگر

مراد ما از رکن کنشکر حوزه، عوامل انسانی‌ای است که هر کدام حسب تناسب در جایگاه خود، عهده‌دار نقش‌های معینی در پیشبرد امور و شئون واحدهای این نهاد مقدس هستند. رکن کنشگر حوزه، متشکل از عوامل پنج‌گانه‌ی زیر است:

یک: عامل مسئول (سرپرستی و تولیت)؛

دو: عامل مدیر؛

سه: عامل مدرس؛

چهار: عامل طلبه؛

پنج: کارکنان اجرایی...

آسیب‌های مربوط به عامل سرپرستی و تولیت حوزه‌ها: کاهش نفوذ و نقش زعمای فرامحلی حوزه‌های کشور در تدبیر و تمشیت شئون آن‌ها، استیلای تمرکزگرایی و ستادمحوری حاد و سلب اختیار از حوزه‌های استانی و محلی، تا حد املای جزئی‌ترین مسائل اجرایی حوزه‌های نواحی از سوی ستاد کشوری، در نتیجه کاهش جدی نقش علمای بلاد در اداره‌ی حوزه‌های محلی و نابود شدن قوه‌ی ابتکار و تنوع مقتضای انطباق با شرایط بومی و....